Một thầy giáo trẻ châu Á than: “Ngày nay sinh viên không muốn học cái gì. Mọi điều họ muốn là qua được bài kiểm tra và có được bằng cấp. Đó là lí do tại sao chúng tôi có nhiều người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở đây và điều đó đang ngày càng tệ hơn.”...
Một thầy giáo trẻ châu Á than: “Ngày nay sinh viên không muốn học cái gì. Mọi điều họ muốn là qua được bài kiểm tra và có được bằng cấp. Đó là lí do tại sao chúng tôi có nhiều người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở đây và điều đó đang ngày càng tệ hơn.” Tôi bảo thầy đó: “Công việc của chúng ta, như thầy giáo, là thuyết phục sinh viên những người không muốn học bắt đầu học.” Thầy đó cười: “Thầy nói thế thì dễ vì thầy đang dạy ở Mĩ nơi kĩ năng là quan trọng. Nhưng ở nước tôi, phần lớn sinh viên chỉ muốn có bằng cấp vì họ tin nó sẽ giúp cho họ có được việc làm. Một số người thậm chí còn mua bằng giả để có được việc làm thay vì vào trường.”
Tôi bảo thầy đó: “Dễ đổ lỗi cho sinh viên nhưng tôi nghĩ nguyên nhân thực là hệ thống giáo dục truyền thống đặt giá trị cao vào bằng cấp thay vì vào kĩ năng và phương pháp dạy cũ không khuyến khích học tập. Trong hệ thống giáo dục này, thầy giáo thường đe doạ sinh viên rằng nếu họ không học, họ sẽ bị điểm xấu hay trượt kì thi. Điểm số và bài thi phục vụ như công cụ răn đe để buộc sinh viên học. Vì gia đình họ sẽ giận dữ nếu họ bị điểm kém hay trượt kì thi, sinh viên phải học hành chăm chỉ. Tuy nhiên, thầy đã bao giờ hỏi: “Những sinh viên đó có thực học cái gì đó hay họ chỉ muốn học đủ để tránh giận dữ của bố mẹ họ?” Vấn đề với việc đe doạ sinh viên là ở chỗ để cho họ học, thầy phải liên tục đe doạ họ. Ngay khi đe doạ dừng lại, họ cũng dừng học. Và qua thời gian một số sinh viên quen với điều đó và không sợ thì toàn thể việc học bị sụp đổ. Về căn bản thầy có thể đe doạ họ khi họ còn trẻ nhưng thầy không thể đe doạ họ khi họ là người lớn.”
“Phần lớn sinh viên biết về thất nghiệp trong những người tốt nghiệp đại học nhưng họ không biết làm sao tránh được điều đó. Họ hiểu rằng bằng cấp không còn là đảm bảo cho việc làm nhưng khi họ nhìn vào những người ở các vị trí nào đó, tất cả họ đều thấy rằng những người này có bằng nào đó cho dù nó chẳng liên quan gì tới chức vụ của họ. Chẳng hạn, một người quản lí doanh nghiệp có bằng tiến sĩ về văn chương in trên thẻ doanh nghiệp hay người bán hàng cho công ti bảo hiểm có bằng thạc sĩ về lịch sử hiển thị rõ ràng trên website của người đó. Tất nhiên, điều đó không có nghĩa nhưng khi mà bằng cấp vẫn được coi là quan trọng thì mọi người sẽ cố lấy được nó, bất kể liệu họ có nó bằng việc tới trường hay mua bằng giả. Khi mà công ti vẫn còn thuê người dựa trên bằng cấp thay vì hội tụ vào chọn người có giáo dục và kĩ năng đúng, thì bằng cấp vẫn là vấn đề không thể được giải quyết. Để tránh vấn đề “chỉ qua được kì thi và có được bằng cấp,” chúng ta liệu vẫn còn muốn đe doạ họ không? Đe doạ chỉ đem tới sợ hãi và khuyến khích sinh viên qua kì thi mà không học cái gì. Một số người có thể gian lận để qua kì thi hay mua bằng cho nên điều đó thực sự không có tác dụng.
Để khuyến khích sinh viên học tập, điều quan trọng là trả lời câu hỏi nền tảng: “Tại sao họ cần được giáo dục?” Điều quan trọng với thầy giáo là dành thời gian lúc bắt đầu năm học để giải thích “Bức tranh lớn” về toàn cầu hoá, kinh tế toàn cầu, và cạnh tranh giữa các nước khi thế giới đang được kết nối lại v.v. Một khi sinh viên hiểu rằng họ phải có tri thức và kĩ năng nào đó để sống sót trong nền kinh tế ngày nay thì họ sẽ bắt đầu nghĩ nhiều hơn tới việc học. Họ cần hiểu sự kiện là công việc lao động thủ công cơ bắp đang mất đi nhanh chóng do tự động hoá và công nghệ robotics. Họ cần hiểu rằng họ sẽ phải cạnh tranh về việc làm với những người tốt nghiệp từ các nước khác vì việc làm có thể được chuyển từ chỗ nọ sang chỗ kia một cách dễ dàng. Họ cần hiểu rằng họ có thể làm việc cho bất kì công ti nào ở bất kì chỗ nào nếu họ có kĩ năng mà công ti đó cần. Họ cần hiểu rằng giáo dục đại học đúng là chìa khoá để sống sót trong “Thời đại thông tin” này. Họ cần biết về những thay đổi đang xảy ra trên khắp thế giới. Về căn bản, họ phải hiểu rõ ràng tại sao họ cần được giáo dục. Một khi sinh viên được thuyết phục rằng họ phải học những kĩ năng nào đó thì bước tiếp là phải chắc rằng mọi tài liệu đào tạo phải có liên quan với nhu cầu của họ và phương pháp dạy sẽ phải thay đổi để thích hợp với nhu cầu này. Chỉ thế thì sinh viên sẽ muốn học và việc của chúng ta là cung cấp cho họ việc giáo dục tốt nhất có thể được.
Dịch giả Nguyên Phong
Từ blog science-technology.vn
